Psychosociale problemen veroorzaakt door onder andere trauma’s, verslavingen, rouw en eenzaamheid. De huisarts heeft er dagelijks mee te maken. Binnen de dokterspraktijk kan de POH-GGZ’er de huisarts helpen bij het beter behandelen en stroomlijnen van deze problematiek.
Ivanka Obi is één van drie POH (Praktijk Ondersteuner Huisarts)-GGZ’ers actief in Gezondheidscentrum Bredero in Breda. Zij zet in op een pro-actieve aanpak waarbij patiënten steeds de hulp krijgen die ze daadwerkelijk nodig hebben. Ze vindt daarbij: we mogen niemand loslaten.
Een gesprek met Ivanka Obi.
De huisartsenpraktijken Van Eerd en Bredero zijn beide gevestigd in Gezondheidscentrum Bredero. De twee praktijen werken onafhankelijk van elkaar. Maar daar waar mogelijk wordt samenwerking gezocht. Eén van de samenwerkingsvelden betreft de GGZ. Beide praktijken delen samen de expertise van drie praktijkondersteuners (POH-GGZ). Eén van hen is Ivanka Obi. Met haar gaan we in gesprek over PHO-GGZ in de praktijk en over het belang van interne en externe samenwerking.
Ivanka::“Ik realiseer me heel goed dat wij als team POH-GGZ de luxe hebben van een volwaardig team met twee fte’s”. Ik zelf werk fulltime en mijn twee collega’s respectievelijk 2 en 3 dagen per week. Deze bezetting is mogelijk door de schaalgrootte van de praktijken. Het feit dat ik twee collega’s heb, maakt ook dat we onze eigen specialismes kunnen ontwikkelen en elkaar kunnen raadplegen.”
Iedereen kan tegen problemen aanlopen
"De patiënten van de praktijken zijn een goede afspiegeling van de samenleving, denk ik. Jong en oud met aanzienlijke inkomensverschillen tussen verschillende buurten en ook verschillen in opleiding. Wat dat betekent? Ik vind dat niet zo veelzeggend. Natuurlijk zie je dat problemen vaak stapelen als gevolg van sociaalmaatschappelijke factoren. Maar je kunt een goede baan, een fraai eigen huis en een goed inkomen hebben. En toch tegelijkertijd tegen problemen aanlopen die te maken hebben met trauma’s, een verslaving of een burn-out.”
De verkeerde afslag genomen
Ivanka is dagelijks in de praktijk te vinden en ze heeft in toenemende mate te maken met eenzaamheid en verwaarlozing. “Ik denk wel eens dat we in Nederland door de individualisering de verkeerde afslag hebben genomen. Steeds meer mensen komen hierdoor in een isolement met alle problemen van dien. Voor veel van heeft de huisarts een luisterend oor maar ook slechts beperkt tijd. Tegelijk herkent de huisarts als geen ander dat er andere oorzaken schuilgaan onder de klachten. Als de dokter dan doorvraagt of ze met iemand anders uit de praktijk daarover eens verder willen praten, wordt daarmee bijna altijd ingestemd. Ik denk omdat het zo laagdrempelig is en steeds vaker geldt ook, omdat het vanuit de basisverzekering wordt vergoed.”
Van intake naar hulp
“Wekelijks hebben wij ongeveer 12 intakes”, vertelt Ivanka. “In veel gevallen zijn mijn collega’s en ik in staat om mensen met een aantal gesprekken te helpen. Maar regelmatig is een aanvullende bemoeienis nodig. Bijvoorbeeld bij een verslaving of depressie. Door de wachtlijsten binnen de ggz kan hulp maanden uitblijven. Juist dan vinden wij het belangrijk om deze mensen vast te houden tot ze kunnen doorstromen. Bijvoorbeeld door wekelijks af te spreken om zo verdere escalatie van de problemen te helpen voorkomen.
Aan de andere kant zijn er mensen die juist hulp in hun dagelijkse leven nodig hebben. Die dreigen te vereenzamen of zichzelf verwaarlozen. Ik zie vaak problemen ontstaan als een partner ziek wordt of komt te overlijden. Of als de persoonlijke verzorging niet meer goed lukt. Ook in die gevallen hebben wij veelvuldig contact met diverse organisaties in Breda. Van thuiszorg tot maatschappelijk werk.
Korte lijnen met het maatschappelijk werk
“Op tijd toegang vinden tot de juiste hulp is belangrijk”, vervolgt Ivanka. “Daarin kunnen wij een rol van betekenis vullen, daarvan ben ik overtuigd. Als je kijkt naar de sociale kaart van Breda, dan zie je een woud aan mogelijkheden.
Maar voor mij persoonlijk is het bijna onmogelijk om up-to-date te blijven. Investeren in goede contacten levert in mijn optiek altijd rendement op. Ik vind het bijvoorbeeld heel belangrijk dat ik rechtstreekse lijntjes heb met de professionals van Zorg voor elkaar Breda.
Als je mensen kent, dat werkt zo efficiënt. Om het leven weer zo goed mogelijk op de rails te krijgen, daarvoor is het maatschappelijk werk van groot belang. Zij zorgen voor de juiste inzet van praktische of mentale hulp maar ze weten bijvoorbeeld ook de ontmoetingsplekken waar mensen kunnen aansluiten.”
Houd mensen vast
Op de vraag of Ivanka mensen in de zorg en/of hulpverlening nog iets willen meegeven is haar antwoord: “Te vaak worden mensen naar mijn mening te snel weer ‘losgelaten’ en daarmee aan hun lot overgelaten. Daarom kiezen wij ervoor om mensen die op de wachtlijst staan voor psychische hulp of verslavingszorg, vast te houden tot ze daadwerkelijk kunnen instromen. Om zo verder afglijden te voorkomen. In hoor ook nog wel eens iemand zeggen: ‘We moeten de cliënt zelf de regie laten houden’. Dat klinkt heel positief. Maar het kan er ook toe leiden dat er niets gebeurt. Bijvoorbeeld omdat het de cliënt niet is gelukt om een formulier goed in te vullen. Dat aanvullende telefoontje na een week met de vraag: ‘Is het allemaal gelukt of kan ik nog iets voor je doen?’ Dat stukje nazorg kan echt het verschil maken.”