Waardenetwerken

WIJ kent geen activiteiten, diensten of producten (meer) die exclusief van WIJ zijn. In alle activiteiten werken we samen met klanten en mensen in hun omgeving, en met vrijwilligers en professionals van andere organisaties. Elke activiteit is een coproductie. Denk aan activiteiten zoals Zorg voor elkaar Breda of Breda Beweegt. Bestuur en toezicht worden steeds meer gedeeld met alle belanghebbenden, zonder dat hier nieuwe organisaties voor nodig zijn.

De dieper liggende reden voor deze vernetwerking is simpelweg werken vanuit een ideaal. Geen enkel maatschappelijk ideaal is zo klein dat één enkele organisatie het alleen kan realiseren. Kwetsbare mensen helpen zelfstandig te blijven, en daarin slagen, lukt beter als iedereen die dat wil, ook burgers inclusief de kwetsbare want ook die hebben talenten, de kans krijgt om daar volop aan bij te dragen.

Hetzelfde geldt voor andere maatschappelijke ambities zoals jongeren helpen om een goede startkwalificatie voor de arbeidsmarkt te verwerven of het realiseren van een inclusieve samenleving waarin ook mensen met beperkingen goed kunnen leven.

Van organisaties die standalone activiteiten of producten aanbieden en uitventen zijn we onderweg naar organisaties die samenwerken om maatschappelijke ambities te realiseren, in waardenetwerken. Een waardenetwerk is een netwerk van alle persomen en organisaties die bijdragen aan een gezamenlijk ideaal. Deze werkvorm is sinds 2016 ook het uitgangspunt van het programma Breda Doet waarin het Bredase sociaal domein als geheel op deze leest worft geschoeid en vanaf 2017 gefinancierd.

Minder traditioneel organiseren betekent ook minder traditioneel besturen. Je zou denken dat samen werken ook samen besturen impliceert en ten dele is dat ook zo, maar netwerken en gemeenschappen functioneren anders dan standalone organisaties. Zijn traditionele organisaties stabiel met een heldere structuur en hiërarchie, netwerken veranderen, hebben geen structuur en zijn bij uitstek plat. De verbinding komt er niet door een organisatie te zijn maar door gedeelde idealen waaraan ieder die dat wil mag bijdragen. De besturing zit ingebakken in het werk, terwijl het gebeurt. Denken en doen vallen samen. Wie mee doet bestuurt mee, wie niet mee doet niet.

Netwerken zijn bij uitstek netwerken van mensen. Mensen die ervoor kiezen samen aan de gang te gaan. Bij willen dragen aan dat ideaal, ongeacht waar ze vandaan komen en of dat wel of niet een organisatie is. Er is geen zeggenschap. Taken, functies en bevoegdheden doen nauwelijks ter zake. Het bestuur komt van de mensen die bijdragen. Wie meedoet bestuurt mee, wie dat niet doet niet.

Sturing vanuit de klant

In het werk van alledag is waarde dat wat de klanten als waarde ervaren en komt daar ook de sturing vandaan. De klanten zijn gewone mensen die hulp vragen, zelf een activiteit organiseren of meedoen aan een activiteit. De organisatie erachter is voor hen van weinig belang. Hoe minder ze ervan zien, hoe beter het is. De besturing komt van de waarde die zij zoeken. Goede hulp, een leuke activiteit, prettig bewegen.

Zo klanten goed van dienst zijn, zeker als dat in samenwerkingsverbanden gebeurt, stelt hoge eisen aan het luisterend, invoelend, schakelend, verbindend vermogen van alle medewerkers, naast vakmanschap, zelfvertrouwen en zelfrespect. 

Voor intern gebruik hanteren we een set van spelregels die een goed baken zijn gebleken voor onze eigen besturing. Het uitgangspunt is dat met inachtneming van deze spelregels elke medewerker zijn eigen werk bestuurt en alle vragen over zijn werk goed kan beantwoorden. 

Dit lukt als we echt resultaat willen boeken, als we goed zijn in ons vak, en als de mensen in onze omgeving, klanten maar ook burgers, weten wat we doen en dat belangrijk en relevant vinden. De reflectie op deze drie aspecten en het steeds beter elkaar aanspreken op de gezamenlijke spelregels bieden een prima kader voor de dagelijkse afstemming en besturing.